Wie wordt eigenaar van een uitvinding op het werk?

In de loop van je arbeidsovereenkomst vind je een nieuw product of een nieuw procédé uit. Ben jij in dat geval daarvan de eigenaar of is dat jouw werkgever? Een arrest van het arbeidshof te Brussel brengt duidelijkheid.

Wat was er gebeurd?

Een werknemer die werkzaam was op de researchafdeling van een bedrijf, deed samen met enkele collega’s tijdens de werkuren een uitvinding. Hiervoor werd een patent aangevraagd door het bedrijf. Nadien werd de werknemer ontslagen. De werknemer stapte naar de rechtbank. Daar vroeg hij onder andere een vergoeding van zijn ex-werkgever voor de uitvinding waarvan hij beweerde de eigenaar te zijn.

Wat besliste de rechter?

Voor het arbeidshof kreeg de werknemer ongelijk. Volgens de rechters was er sprake van een dienstuitvinding die werd gedaan in het kader van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. De werkgever had immers aan de werknemer de taak gegeven die tot de uitvinding leidde en de werknemer had die taak ook aanvaard. De eigendomsrechten op de uitvinding kwamen volgens het arbeidshof dan ook toe aan de werkgever. De werknemer op zijn beurt kon volgens de rechters geen aanspraak maken op enige extra vergoeding (buiten het betaalde loon) van zijn werkgever voor de uitvinding.

Wat te onthouden?

Als je als werknemer een uitvinding doet, wordt een onderscheid gemaakt tussen drie situaties. Als het gaat om een dienstuitvinding (die je hebt gedaan in het kader van de uitvoering van de je arbeidsovereenkomst), dan wordt aanvaard dat deze eigendom is van je werkgever. Als je integendeel een vrije uitvinding doet (dat is een uitvinding die geen enkele band heeft met je arbeidsovereenkomst) dan ben jij de eigenaar daarvan. Gaat het tenslotte om een afhankelijke uitvinding (deze vertonen een zekere band met de arbeidsovereenkomst), dan hangt het van geval tot geval af bij wie de vermogensrechten liggen.

Voor auteursrechten en rechten inzake software bestaat een wettelijke regeling. Meer bepaald liggen de auteursrechten in principe bij de werknemer. Die kan een overeenkomst sluiten met de werkgever waarin de rechten worden overgedragen. Voor wat betreft software kan de werkgever (tenzij er een andere regeling wordt overeengekomen) aanspraak maken op alle rechten op de software die is ontwikkeld in het kader van de arbeidsovereenkomst.

Jan Roodhooft, advocaat

Arbeidshof Brussel, 14 januari 2011, Juridat